Proeftuin menggranulaat met minder betongranulaat (<50%)

Van de in april gepresenteerde proeftuinen is die van menggranulaat met minder betongranulaat er eentje. In de proeftuin wil BouwCirculair in de praktijk aantonen of het kwalitatief en technisch mogelijk is om het percentage beton in menggranulaat terug te brengen van 50 procent naar 35 of 40 procent. Met een dergelijke verlaging kan een flinke duurzame en circulaire slag geslagen worden in de GWW en infra.

Menggranulaat vindt zijn weg in een veelheid aan toepassingen. De civieltechnische eigenschappen maken menggranulaat ongeëvenaard als fundatiemateriaal in de wegenbouw, waardoor onder meer de toplaag (beton of asfalt) centimeters dunner gedimensioneerd kan worden. Tevens wordt menggranulaat toegepast als toeslagmateriaal in beton, asfalt, in de keramische industrie, bij de aanleg van paalmatrassen en in drainage- of infiltratiekoffers. Ook wordt menggranulaat gebruikt voor terreinverhardingen, als drainagemateriaal, in schanskorven en als oeverbescherming en waterbouwsteen en de fijnere fractie als straatzand.

Bij sloopprojecten worden idealiter beton en ander puin gescheiden, wat een enorm grote en belangrijke stroom aan steenachtig mengsel oplevert. In de wegenbouw keert het betongranulaat daarbij terug in beton, ander meng- of metselwerkgranulaat wordt als fundatie onder de weg ingezet. De norm is daarbij om die fundatie voor 50 procent uit betongranulaat te laten bestaan en de andere helft met ander granulaat aan te vullen. In de praktijk is het percentage betongranulaat vaak hoger, 60 tot 70 procent, omdat bij het scheiden van sloopafval het beton en bijvoorbeeld metselwerk nog niet honderd procent gescheiden kan worden.

Betongranulaat liever in beton gebruiken

“Betongranulaat heb je liever terug in beton dan onder de weg”, is Peter Broere van branchevereniging voor recyclingwerk BRBS Recycling van mening. “Dat komt de circulariteit in de sector ten goede. Onder de weg zijn menggranulaat en hydraulisch menggranulaat uitstekende alternatieven.”

Beton is een belangrijke factor in de kwaliteit van de funderingslagen onder de weg, verwijst Broere naar het huidige aandeel van betongranulaat in de fundatielaag. “Dus als je dat weghaalt, heb je minder kwaliteit onder de weg. Daar hebben we onderzoek naar laten doen door Kiwa KOAC: die hebben vastgesteld dat er inderdaad een verband is tussen de hoeveelheid beton die in een mengsel zit en de kwaliteit van dat mengsel.”

Mogelijkheid verlaging beperkt, besparing groot

Je kunt wel terug in de hoeveelheid betongranulaat, maar als je niet te veel terug wilt gaan in kwaliteit, dan is die mogelijke verlaging beperkt. “Dan kom je op zo’n tien, misschien vijftien procent minder beton dat je in die mengsels kan doen. Toch, als je dat uitsmeert over de circa twintig miljoen ton menggranulaat die we onder de weg toepassen: als je daar vijftien procent van afhaalt, dan is dat een forse besparing van drie miljoen ton betongranulaat. Als je dat vergelijkt met hoeveel betongranulaat er nu in beton gaat, dat is ruw geschat denk ik slechts een miljoen ton, dan is dat toch een verdrievoudiging. Dat is wel degelijk interessant.”

BRBS Recycling keek wat het effect is op het bestaande granulaat. “Als je te weinig beton gebruikt, loopt de kwaliteit dusdanig terug dat je absurd dikke fundatielagen moet gaan maken of andere maatregelen moet nemen die eigenlijk niet realistisch zijn, zoals veel dikker asfalt aanleggen. Dat is ook niet duurzaam. Dus moet je naar een productverbetering: als je er geen beton in doet, moet je je dat product op een andere manier verbeteren.”

Broere wijst erop dat het onderzoek van Kiwa KOAC een onderzoek op laboratoriumschaal betreft. “We hebben naar de passieve kant van het verhaal gekeken, dus wat gebeurt er als er minder beton inzit. Maar niet naar de actieve kant om te kijken wat we kunnen doen om het op te lossen. Daarom zou een proeftuin mooi zijn, voor dat actieve deel. Dat kan zijn: wat gebeurt er met een funderingslaag als je die aanlegt met bijvoorbeeld 30 procent beton erin, met 40 procent en met het normale mengsel, met 50 procent beton simpel gezegd. Daar kun je metingen op zetten, hoe sterk is die laag.”

Hij juicht een proeftuin dan ook ten zeerste toe. “Als je voor de praktijk wat wilt ontwikkelen en eventueel voorschriften wilt ontwikkelen, dan zul je dat op praktijkschaal moeten testen. Daar zijn proeftuinen een enorme kans voor.”

Bron: BouwCirculair